L'articolo (Mạo từ) Ngữ pháp tiếng Ý

Mạo từ tiếng Ý khác nhau tùy theo tính xác định (xác định, không xác định hoặc bán xác định), số, giới tính, và âm tiết đầu của từ. Thể bán xác định của danh từ chỉ đi kèm với giới từ di, để thể hiện sự không chắc chắn về số lượng. Trong số nhiều, chúng thường được dịch là "chút", trong số ít thường là "vài".

Articolo determinativo (mạo từ xác định)
GiốngSốMạo từCách dùng
Giống đựcSố ítMạo từ xác định giống đực số ít thông thường.[2]

Từ mượn bắt đầu bằng ⟨w⟩, phát âm /w/ hoặc /v/, dùng il, không dùng lo: il West /ˈwɛst/, il whisky /ˈwiski/, il Watt /ˈvat/, vv.[3]

Dùng với danh từ có âm tiết đầu là:
  • trước ⟨s⟩ phát âm /s/, /z/, hay /ʃ/ theo sau bởi một phụ âm khác
  • trước phụ âm đôi:[4] ⟨z⟩, phát âm /ts/ hay /dz/; ⟨gn⟩; ⟨gli⟩; ⟨sci⟩ (hay ⟨sh⟩ hoặc ⟨ch⟩ trong từ mượn, e.g. lo chef),  nhóm phụ âm ⟨ps⟩, phát âm /ps/ hay /ss/; ⟨pn⟩ như /pn/ hay /nn/; ⟨x⟩ như /ks/ hay /ss/, ⟨mn⟩ như /mn/ hay /nn/, vv, phần lớn các từ mượn
  • trước ⟨y⟩ hay ⟨i⟩ phát âm như bán nguyên âm /j/, (e.g. từ mượn lo yogurt, từ địa phương hoặc tên khoa học hay toán học như lo iodio)
Trước từ bắt đầu bằng nguyên âm (l'amico) hay ⟨uo⟩ /wɔ/ (l'uomo).
Số nhiềuMạo từ xác định giống đực số nhiều thông thường, dùng cho từ có il ở số ít: i cani (số nhiều của il cane).
gliTương ứng với lo và l' ở số ít, vd gli zii (plural of lo zio), gli amici (plural of l'amico).

Il dio ("thần") có dạng số nhiều đặc biệt gli dei ("các thần").

Giống cáiSố ítMạo từ xác định giống cái số ít thông thường, dùng trướng phụ âm và ⟨i⟩ khi phát âm là bán nguyên âm /j/, như la iarda.
Giống l', không gồm (i) ở trên
Số nhiềuMạo từ xác định giống cái số nhiều thông thường
Articolo indeterminativo (Mạo từ không xác định)
GiốngDạngCách sử dụng
Giống đựcunMạo từ không xác định giống đực chuẩn, dùng trước nguyên âm và phụ âm đơn giản
Sử dụng thay un trước các trường hợp của lo và il ví dụ: uno studente.
Giống cáiunaMạo từ không xác định giống cái chuẩn
un'Sử dụng trước bất kỳ từ nào bắt đầu với một nguyên âm, không bao gồm ⟨i⟩ khi sử dụng như bán nguyên âm /j/.

Mạo từ bán xác định được dùng với ý nghĩa như một vài, some/any (tiếng Anh), du/ de la/des (tiếng Pháp) để chỉ khối lượng của một vật nào đó không thể đếm hết được.

Mạo từ bán xác định
GiốngSốdạngLý giải
ĐựcÍtdeldi + il
dell'di + l'
dellodi + lo
Nhiềudeidi + i
deglidi + gli
CáiÍtdelladi + la
dell'di + l'
Nhiềudelledi + le